Normy i oznaczenia rękawic roboczych i ochronnych

Rękawice ochronne - wymagania ogólne

• Piktogramy - znak firmowy producenta i oznaczenie wyrobu. Każda rękawica powinna być oznaczona:
  • Nazwą producenta.
  • Nazwą rękawicy,
  • Rozmiarem.
  • Znakiem CE.
  • Rękawice należące do Kategorii II i III muszą być dodatkowo oznaczone:
    • Piktogramem oznaczającym typ ryzyka, na które testowano rękawicę.
    • Poziomem jakości i nazwą odpowiedniej normy EN, np. 388, obok piktogramu.
    • Czterocyfrowym kodem umieszczonym za znakiem CE (dotyczy wyłącznie rękawic ochronnych z kategorii III — Wysokiego ryzyka). 
• przestrzeganie ustalonych rozmiarów (patrz tabela doboru rozmiarów
• Konstrukcja rękawicy i właściwości materiału z którego zostala wykonna
  • nieszkodliwość (np. ph materiałów, które musi być jak najbardziej neutralne)
  • Wygoda użytkowania : rękawica musi dostarczać możliwie jak największą wygodę użytkowania (ruchliwośc palców) w zależności od sposobu użytkowania do którego została przeznaczona  a jednocześnie odpowiednią ochronę
  • Rękawice muszą być wykonane tak, aby zapewniały wyznaczoną ochronę.
  • Szwy i krawędzie nie mogą być przyczyną urazów.
  • Rękawice muszą być łatwe do zakładania i zdejmowania.
  • Materiał nie może być przyczyną urazów.
  • pH rękawic musi być w zakresie od 3,5 do 9,5.
  • W rękawicach skórzanych zawartość chromu (VI) nie może przekraczać 3 mg/kg.
  • Producent musi oświadczyć, że rękawice nie zawierają substancji powodujących alergię.
  • Jakość ochrony rękawic nie może ulegać zmianie, jeżeli przestrzegane są instrukcje dotyczące prania.
• Pakowanie, składowanie,
• Instrukcja użytkowania rękawic roboczych powinna być łatwo dostępna w miejscu pracy, a jej treść zawierać:
  • Nazwę i adres producenta lub przedstawiciela.
  • Nazwę i rozmiar rękawic.
  • Odniesienie do norm EN określających przeprowadzone testy.
  • Objaśnienie piktogramów i oznaczeń.
  • Informacje o substancjach w rękawicach, które mogą powodować alergię.
  • Instrukcje dotyczące dbania o rękawice i przechowywania.
  • Wskazówki dotyczące usuwania zużytych rękawic.
  • Instrukcje dotyczące ograniczeń w użytkowaniu.
  • Ostrzeżenia dotyczące jakiegokolwiek ryzyka mechanicznego lub termicznego i/lub substancji chemicznych zagrażających zdrowiu.
  • Informacje o testowanych chemikaliach i zakresie testów (dotyczy rękawic chroniących przed substancjami chemicznymi). Obejmują substancje chemiczne tworzące podstawę certyfikatu; informacje o innych substancjach są dostępne osobno.

Norma może być również stosowana w odniesieniu do ochraniaczy ramion i rękawic trwale połączonych z obudowami bezpieczeństwa. Niniejsza norma europejska nie dotyczy właściwości ochronnych rękawic i dlatego nie powinna być stosowana jako osobna norma lecz tylko łącznie z odpowiednimi przedmiotowymi normami europejskimi.

Rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi.

• a) Liczba rund w szlifierce.
• b) Odporność na wirujące ostrze noża.
• c) Próbkę rwie się w przeciwnym kierunku.
• d) Próbkę kłuje się ostrym szydłem.

Prawidłowo oznakowane rękawice ochronne wg normy EN 388 muszą posiadać poniższe oznaczenia:

• znak CE
• oznaczenie producenta
• numer lub nazwę handlową rękawicy
• rozmiar rękawicy
• piktogram z podanymi poziomami ochrony i numerem normy.

Przy doborze rękawic ochronnych do ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi należy przeprowadzić analizę zagrożeń i uwzględnić przede wszystkim następujące czynniki:

• stopień narażenia rąk pracowników na działanie czynnika szkodliwego (ciężkość urazów),
• rodzaj wykonywanej pracy (np.: prace proste, prace wymagające lub nie wymagające precyzji i dobrego chwytu) - oprócz własności ochronnych należy wziąć pod uwagę komfort użytkowania, czucie palców i chwytność,
• rodzaj zagrożeń występujących na stanowisku pracy (przecięcie, przekłucie lub otarcie naskórka),
• intensywność danego czynnika szkodliwego (np.: rodzaju obsługiwanego narzędzia).

Rodzaj rękawicy dobieramy tak aby jej poziom ochrony w zakresie danego czynnika (ścieranie, przecięcie, przekłucie) odpowiadał rodzajowi zagrożenia i jego intensywności.

Rękawice, które spełniają wymagania normy są wykonywane najczęściej ze skór i tkanin (tzw. rękawice drelichowe wzmacniane skórą), tkanin powlekanych tworzywem sztucznym lub kauczukiem. Do tej grupy rękawic należą również rękawice dziane z różnego rodzaju przędz np.: bawełnianych, poliestrowych, stylonowych, poliamidowych, aramidowych (np. Kevlar®, Twaron®), rdzeniowych, polietylenowych, w tym Dyneema®, Spectra®, z włókien szklanych, jak również z przędz mieszanych wytworzonych z udziałem ww. surowców.

Rękawice o wysokim parametrze (od 3 do 5) odporności na przecięcie określane są jako rękawice antyprzecięciowe. Najczęściej rękawice atyprzecięciowe zgodne z normą EN 388 stosowane są przez pracowników mających styczność z elementami o ostrych krawędziach czyli przy pracy z blachami stalowymi, szkłem, papierem, tworzywami sztucznymi.

Rękawice ochronne chroniące przed przecięciami i ukłuciami nożami ręcznymi

• Część 1. Rękawice oraz ochrony ramion z plecionki pierścieni metalowych. Rękawice zapewniaja największą ochronę przed ciężkimi urazami mechanicznymi, które mogą wystąpić w wyniku kontaktu z ostrymi nożami. Rękawice z plecionki pierścieni metalowych to rękawice pięciopalcowe, przeznaczone do stosowania na jedną rękę, tj. na tę, która nie trzyma noża podczas wykonywania czynności zawodowych.
• Część 2: Rękawice i ochrony ramion wykonane z materiałów innych niż plecionka pierścieni. Wymagania dotyczące projektowania, odporności na przecięcie, odporności na przekłucie i właściwości ergonomicznych odpornych na przecięcie rękawic, ochron ramion i rękawów ochronnych, wykonanych z materiałów innych niż plecionka pierścieni, sztywne metale i tworzywa sztuczne oraz zapewniających mniejszą ochronę przed przecięciem i ukłuciem niż wyroby wymienione w pierwszej części tej normy. Dotyczą one ochron przeznaczonych tylko do pracy, w której nóż jest zakończony ostro lub jest używany tylko do cięcia w miejscach odległych od ręki i ramienia
• Część 3: Badanie przecięcia tkanin, skór i innych materiałów przy uderzeniu nożem. Określono wymagania dotyczące badania odporności na przecięcie, w wyniku uderzenia, tkanin, skór i innych materiałów

Rękawice ochronne chroniące przed przecięciem piłą łańcuchową

• Spowodowanie ślizgania się łańcucha po materiale i w ten sposób niedopuszczenie do przecięcia tego materiału,
• Wciąganie włókien w koło napędowe przez ogniwa tnące łańcucha i blokowanie w ten sposób ruchu łańcucha,
• Hamowanie łańcucha na skutek absorbowania przez włókna energii ruchu obrotowego, co skutkuje zmniejszeniem prędkości łańcucha.

• 0 16m/s
• 1 20m/s
• 2 24m/s
• 3 28m/s

Rękawice ochronne chroniące przed przecięciem nożami z napędem

Metody badań i wymagania dotyczące projektowania, odporności na przecięcie, właściwości ergonomicznych, nieszkodliwości, wykończenia, konstrukcji materiałów, znakowania i instrukcji użytkowania, dla rękawic i ochron ramion zabezpieczających przed nożami z napędem.

Rękawice ochronne chroniące przed zimnem

• Odporność na zimno konwekcyjne - odporność na straty ciepła na drodze konwekcji (wyrażana za pomocą izolacyjności cieplnej, w m2K/W). Poziom jakości od 0 do 4.
• Odporność na zimno stykowe - odporność na straty ciepła podczas kontaktu z zimnym przedmiotem (wyrażana za pomocą oporu cieplnego, w m2K/W). Poziom jakości od 0 do 4.
• Przenikalność wody - wymaganie dotyczące odporności na przenikanie wody (0 - woda przenika po 30 min kontaktu lub 1 - przenikanie nie występuje)

Rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami termicznymi (gorąco i/lub ogień)

W dokumencie określono wymagania, metody badania, oznakowanie oraz informacje dotyczące rękawic ochronnych oraz innych środków ochrony rąk przed zagrożeniami termicznymi przeznaczonymi do użytku zawodowego, konsumenckiego, domowego. Niniejszy dokument ma również zastosowanie do środków ochrony ramion. Dotyczy wszystkich rękawic i innych środków ochrony rąk, chroniących ręce lub część ręki przed gorącem i/lub ogniem w jednej lub kilku następujących postaciach: płomienia, ciepła kontaktowego, ciepła konwekcyjnego, promieniowania cieplnego, drobnych rozprysków lub dużych ilości stopionego metalu. Niniejszy dokument ma zastosowanie tylko w powiązaniu z EN ISO 21420. Niniejszy dokument nie ma zastosowania do rękawic dla strażaków, ani do rękawic spawalniczych, w odniesieniu do tych rękawic istnieją odrębne normy.

Rękawice ochronne dla spawaczy

• Rąk i nadgarstków przed drobnymi rozpryskami ciekłego metalu
• Przed oparzeniem w wyniku krótkotrwałego kontaktu z rozgrzaną powierzchnią lub płomieniem
• Przed ciepłem konwekcyjnym oraz promieniowaniem UV pochodzącym od łuku

Norma wprowadza podział rękawic spawalniczych ze względu na własności ochronne i ich manualność co motywuje do prawidłowego doboru rekawic spawalnicznych do odpowiedniej metody spawania i występujących zagrożeń. Dzielimy je na:

• Rękawice spawalnicze Typu A (MIG/MAG i MMA) – spełniają wyższe wymogi dotyczące ochrony termicznej i mechanicznej ale kosztem ich manualności. Przeznaczone do wszystkich pozostałych procesów spawania a w szczególności spawania metodą MIG/MAG i MMA.
• Rękawice spawalnicze Typu B (TIG) – do prac wymagających dużej zręczności np. spawanie metodą TIG. Wymagania dotyczące ochrony dla tych rękawic są spełnione na niższym poziomie.

Niektóre modele rękawic są sklasyfikowane jako Typ A/B. Oznacza to, iż spełniają one wymagania dla obu podanych wyżej typów.

Minimalne wymagania dla rekawic spawalniczych:

B - wymagana jest dobra chwytność, A - dla innych metod spawalniczych

Rękawice ochronne dla strażaków

Wymagania i metody badania rękawic ochronnych dla strażaków, stosowanych w normalnych warunkach akcji przeciwpożarowych, podczas prac związanych z przeszukiwaniem terenu i w czasie akcji ratowniczych

Rękawice ochronne chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym

• kategoria A – rękawice odporne na działanie kwasu,
• kategoria H – rękawice odporne na działanie oleju,
• kategoria Z – rękawice odporne na działanie ozonu,
• kategoria R – rękawice odporne na działanie kwasu, oleju, ozonu,
• kategoria C - rękawice odporne na działanie skrajnie niskiej temperatury.

PN-EN 1149-1

PN-EN 1149-3

Rękawice antyelektrostatyczne - Rękawice ochronne do prac w środowisku zagrożonym wybuchem

Urzytkowanie rekawic ma na celu zapobiegnięcie powstawania iskier mogących doprowadzić do powstawania pożaru i wybuchu. Normy tej nie stosuje się w przypadku napięć występujących w sieci.

Część 1: Metoda badania rezystywności powierzchniowej
Określono metodę badania materiałów przeznaczonych do wyrobu odzieży ochronnej (lub rękawic), rozpraszającej ładunek elektrostatyczny, w celu zapobieżenia wyładowaniom zdolnym do zainicjowania zapłonu. Niniejszej metody badania nie stosuje się do materiałów używanych do produkcji odzieży ochronnej lub rękawic, chroniących przed napięciami sieci zasilających.

Część 3: Metody badań do pomiaru zaniku ładunku. Podano metody badania procesu odpływu ładunku elektrostatycznego z powierzchni materiału odzieży. Określone metody badań znajdują zastosowanie w odniesieniu do wszelkich materiałów, włączając materiały jednorodne i niejednorodne, zawierające włókna przewodzące powierzchniowo oraz włókna z rdzeniem przewodzącym

Stosowanie rekawic antyelektrostatycznych stanowi czesc wytycznych ATEX

Rękawice ochronne elektrostatyczne (wymagania dodatkowe)

Dodatkowe wymagania dotyczące rękawic ochronnych, które są użytkowane w obszarach, gdzie są bądź mogą być obecne strefy łatwopalne lub zagrożone wybuchem (patrz IEC 60079-32-1). W normie określono metody badań i wymagania dotyczące wykonania, oznakowania i informacji dla rękawic ochronnych, o działaniu rozpraszającym w celu zminimalizowania ryzyka wybuchu.
Niniejsza norma nie obejmuje:
- ochrony urządzeń elektronicznych,
- ochrony przed napięciem sieci elektrycznej,
- izolacyjnych, ochronnych rękawic do prac pod napięciem (EN 60903:2003),
- rękawic ochronnych dla spawaczy (EN 12477:2001+A1:2005)
Wymagania mogą być niewystarczające dla warunków atmosfery łatwopalnej, wzbogaconej w tlen. Zaleca się, aby niniejsza norma była stosowana z normami odpowiednimi dla zagrożeń, dla których są przeznaczone rękawice.

Antystatyczne rękawice rozpraszające typu A przeznaczone są do stosowania w atmosferze:

• Temperatura powietrza 23 ± 2 ^oC, wilgotność względna 25% ± 4%
• Rezystencja skośna powinna wynosić <1,0 x 10⁸Ω.

Antystatyczne rękawice rozpraszające typu B przeznaczone są do stosowania w atmosferze:

• Temperatura powietrza 23 ± 2 ^oC, wilgotność względna 50% ± 4%
• Rezystencja skośna powinna wynosić <1,0 x 10⁸Ω.

UWAGA Rękawice ochronne o działaniu rozpraszającym są skuteczne tylko wówczas, jeśli użytkownik jest uziemiony poprzez opór niższy od 10^8 Ω.

Rękawice ESD - Rękawice ochronne chroniące przyrządy elektroniczne przed elektrycznością statyczną

Norma określa właściwości ochronne przed elektrycznością statyczną opakowań, wymagane do ochrony przyrządów wrażliwych na wyładowania elektrostatyczne (ESDS), na wszystkich etapach produkcji, poprawek/konserwacji, transportu i magazynowania. Podano metody badań odnoszące się do oceny opakowań i materiałów do pakowania tych wyrobów oraz do właściwości materiałów. Podane zostały wartości graniczne parametrów.
Norma nie uwzględnia ochrony przed zakłóceniami elektromagnetycznymi (EMI), impulsami elektromagnetycznymi (EMP) oraz ochrony materiałów lotnych.

Rękawice medyczne do jednorazowego użytku

Rękawice chroniące przed zagrożeniami chemicznymi i bakteriologicznymi

Rękawice ochronne chroniące przed niewielkimi zagrożeniami chemicznymi i mikroorganizmami

Rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami bakteriologicznymi

Określono metodę badań odporności na przenikanie dla rękawic chroniących przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i/lub mikroorganizmami.

Rękawice ochronne chroniące przed czynnikami chemicznymi w warunkach ciągłego kontaktu.

Norma zastepuje normę PN-EN 374-3

Część 1: Przenikanie potencjalnie niebezpiecznych ciekłych substancji chemicznych w warunkach ciągłego kontaktu
W Normie określono metodę badania odporności materiałów odzieży ochronnej, rękawic ochronnych i obuwia ochronnego na przenikanie potencjalnie niebezpiecznych ciekłych substancji chemicznych w warunkach ciągłego kontaktu. Niniejsza metoda badania jest odpowiednia do oceny ochrony przed ciekłymi substancjami chemicznymi, które mogą być zbierane jedynie przez ciekłe lub gazowe media zbierające. Niniejsza metoda badania nie jest odpowiednia do oceny mieszanin substancji chemicznych, z wyjątkiem roztworów wodnych. Normę stosuje się wraz ze specyfikacjami podanymi w normach wyrobów (na przykład EN ISO 374-1:2016 dla rękawic), gdzie określono następujące informacje:

• każdą obróbkę wstępną;
• szczegóły dotyczące pobierania próbek (miejsce pobrania, wymiary, liczba);
• powiązane poziomy skuteczności.

Rękawice chroniące przed mikroorganizmami

Rękawice chroniące przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i mikroorganizmami Część 5: Terminologia i wymagania dotyczące ryzyka przenikania mikroorganizmów
W Normie określono metodę badania odporności na przenikanie rękawic chroniących przed mikroorganizmami.
UWAGA Jeśli inne właściwości ochronne powinny być wymagane, np. ochrona przez zagrożeniami chemicznymi, mechanicznymi, termicznymi, wyładowaniami elektrostatycznymi itp., zaleca się stosować odpowiednie normy, zawierające określone wymagania np. EN 374-1, EN 388, EN 407, EN 16350 itp.

Rękawice ochronne używane przy kontakcie z żywnością.

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością muszą spełniać wymagania Rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Rozporządzenie (w formie zmiany rozporządzenia) (WE) Nr 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011.
W jakimkolwiek przypadku wyroby te nie mogą powodować przenikania do żywności substancji w ilościach, które mogą: stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, powodować niemożliwe do przyjęcia zmiany w składzie takiej żywności lub powodować pogorszenie jej cech organoleptycznych. Do materiałów i wyrobów, które w chwili wprowadzania do obrotu nie weszły jeszcze w kontakt z żywnością, dołącza się symbol, którego wzór przedstawia kieliszek i widelec.

Aktualne informacje odnośnie do wymagań materiałów do kontaktu z żywnością znajdują się na stronie eur-lex.europa.eu

Rękawice ochronne chroniące przed ryzykiem, spowodowanym przez drgania (wibrację)

Zgodnie z ISO 10819, kryteria redukcji drgań dla rękawicy antywibracyjnej wynoszą:

• TRM <1,0 (TRM = ogólna transmisyjność wibracji z wykorzystaniem widma zwanego „M” [31,5 Hz-200 Hz])
• TRH <0,6 (TRH = ogólna transmisyjność przy zastosowaniu widma zwanego „H” [200 Hz - 1 kHz])

Wymagania te wskazują, że w średnim zakresie częstotliwości rękawica antywibracyjna nie może zwiększać wibracji. W zakresie wysokich częstotliwości ogólnym efektem rękawicy musi być zmniejszenie wibracji ważonej częstotliwości o co najmniej 40%.
Ten standard wymaga również, aby sprężysty lub tłumiący wibracje materiał musiał być umieszczony w dłoni rękawicy, na pełnym palcu i na kciukach.

Urazami, które mogą wystąpić w wyniku narażenia na wibracje mechaniczne i wstrząsy, są blanszowanie palców, skurcze, drętwienie oraz utrata koordynacji i zręczności. Objawy nasilają się w niskich temperaturach i mogą trwać od pięciu do 15 minut. Ten coraz bardziej wyniszczający stan może uniemożliwić pracownikom, aw skrajnych przypadkach doprowadzić do amputacji kończyn.
Aby zminimalizować ryzyko urazów, w szczególności wystąpienia zespołu wibracji ręka-ramię (HAVS), należy rozważyć następujące opcje: obniżyć wartość działania narażenia na wibracje (EAV) lub wartość graniczną narażenia (ELV); nosić rękawice antywibracyjne; lub skrócić czas ekspozycji na wibracje, opracowując bardziej wydajne procesy lub wprowadzając rotację zadań.

Rękawice ochronne chroniące przed promieniowaniem jonizującym i skażeniami promieniotwórczymi

Wymagania oraz metody badania rękawic ochronnych przed promieniowaniem jonizującym oraz skażeniami promieniotwórczymi. Norma dotyczy rękawic oferowanych do ochrony dłoni oraz innych części rąk i ramion. Wymagania według normy są stosowane również do rękawic montowanych na stałe w szczelnych komorach, w których występują skażenia promieniotwórcze.